Medijapan ploče ili MDF (Medium Density Fibreboard) su ploče nastale miješanjem i sabijanjem sitnih vlakana drveta i ljepila (smole) pri veoma visokim temperaturama i pritiscima. Kao što mu i samo ime kaže „Medium Density Fibreboard“ je srednje gustine 700-800 kg/m3, debljine od 2 mm do 100 mm. Najčešće se koristi kao materijal za izradu namještaja po mjeri, ali se može koristiti i za izradu pregradnih zidova i krovnih konstrukcija.
Vlakna
Krajnja primena tj. kvalitet nedijapana zavisi od polazne sirovine (vrsta drveta, karakteristike vlakana, tip i dodatak veziva, aditivi i sl.), kao i podešavanje proizvodnih parametara.
Priprema vlakana, započinje operacijom okoravanja trupaca i izrade vlakana zadate veličine (max 2 mm), što uključuje prosejavanje, prečišćavanje, pranje, parenja i hidrotermičku obradu vlakana, a završava se sa razvlaknjavanjem vlakana u rafinerima (defibratorima).
Vezivo – ljepilo
Priprema veziva, počinje pripremom rastvora pojedinačnih komponenti kao što su smola (adheziv), katalizator i parafin, zatim slijedi njihovo odmjeravanje i miješanje u hemijskim mješalicama, a prema odgovarajućoj recepturi i konačno, doziranje pripremljenog veziva na vlakna u određenom odnosu. Najbolja veziva za primjenu u proizvodnji MDF ploča su adhezivni sistemi na bazi formaldehidnih smola.
Najčešće u upotrebi kod nas nailazimo na lakirani i oplemenjeni medijapan.
Lakirani medijapan
Sirovi medijapan ima bezličnu boju pa ga je potrebno farbati raznim premazima (lakovima) u specijalizovanim komorama za farbanje. U tim komorama se mogu kombinovati razne boje i sjajevi (mat, polu-mat, visoki sjaj) koji utiču na završni izgled medijapana. Najčešće se koriste poliuretanski lakovi.
Razlikuju se četiri karakteristične vrste poliuretanskih lakova: klasični dvokomponentni PU lakovi, transparentni s poliakrilatima, lakovi s visokim sadržajem suve tvari, te pigmentirani sa svjetlootpornim izocijanatima.
Oplemenjeni medijapan
Medijapan može biti i oplemenjen sa raznim folijama, laminatima i furnirima.
- Medijapan oplemenjen melaminskim folijama – Melaminske folije se proizvode od posebne vrste papira u koji se otiskuju razne vrste dekora, i koji se impregnira melaminskom smolom. Nanosi se na jednu ili obe strane ploče zavisno od namjene, a debljine je od 0,2 mm, pa i do 2 mm. Medijapan oplemenjen melaminskom folijom je otporan na udarce, grebanje, hemikalije, UV-zračenje itd. Nedostatak ovakve vrste medijapana je što se njegove ivice moraju kantovati melaminskim trakama, te rubovi elemenata imaju vidljive prelaze koji s godinama postaju slabe tačke. Melaminske trake su uglavnom istog ili sličnog dezena kao i folije.
- Medijapan oplemenjen furnirom – Na površinu medijapana se lijepe listovi furnira od pravog drveta, debljine od 0,5 mm do 1.0 mm. Gotovo sve vrste drveta su pogodne za izradu furnira, a vrsta i kvaliteta drveta određuje cijenu. Rubovi se moraju kantovati furnir trakom koje su obično između 0.4 i 2 mm i potrebno je ga lakirati.
Prednosti i nedostaci
Jedna od najvećih prednosti medijapana je njegova homogena, kompaktna struktura, zahvaljujući kojoj se dobija savršeno ravna i glatka ploča. Medijapan je zahvalan za sve vrste obrade kao što su rezanje, brušenje, urezivanje, glodanje i td.
Neporozan je i zahvaljujući tome ne upija prljavštinu i lako se održava. Još jedna velika prednost medijapana je ta što je to idealan materijal za lakiranje i dekoraciju. Dodavanjem određenih primjesa, odgovarajućih aditiva i lakova, postaje otporniji na vlagu, vatru, svjetlost, masnoću, insekte i gljivice.
Vlakna medijapana su napravljena od recikliranog drveta, što ga čini ekološki prihvatljivim materijalom. Kao i svaki materijal i medijapan ima svojih nedostatke. Tako npr. farbani medijapan je veoma osjetljiv na oštećenja i ogrebotine.
Medijapan i iverica razlike
Ploče medijapana izgledaju finije, luksuznije i znatno su gušće, nego one od iverice. Zbog veće gustine, a samim tim i čvrstoće medijapan se može obrađivati i glodalicom, dok se iverica prilikom glodanja kida. Sama tehnologija izrade medijapana je skuplja, nema ljepljenja kant trakom, pa je zahvaljujući ovakvoj završnoj obradi otpornost medijapana na vlagu znatno veća, u odnosu na ivericu.
Medijapan je skuplji od iverice, što je i očekivano s obzirom na sastav. Na krajnju cijenu utiče njegova skupa obrada koja zahtjeva više rada i zahtjevniju tehnologiju, nego obrada iverice.
Farbani medijapan je manje otporan na ogrebotine, u odnosu na ivericu.
Pri izradi namještaja najbolje je kombinovati ova dva materijala, tako što će se vidljivi dijelovi tj. frontovi i stranice izrađivati od medijapana, a unutrašnje pregrade, ramovi fioka i ostali elementi koji nisu odmah uočljivi od iverice.
